Przeczytasz w:2 min., 19 s.

W jaki sposób postrzegamy naszą historię, jest w dużej mierze zasługą Jana Matejki, który zwizualizował nam najważniejsze momenty naszego Państwa. To on nadał twarze naszym królom, ukształtował nasze wyobrażenie na temat bitwy pod Grunwaldem, czy hołdu pruskiego. Ubrał w symboliczne szaty również tak doniosły moment, jak historyczny przemarsz posłów z zamku królewskiego, gdzie uchwalono Konstytucję 3 Maja do kolegiaty św. Jana.

Jak zwykle na obrazie mistrza Matejki nie zabrakło symboli i szerszych odniesień. Jednym z ciekawszych, choć nie tak eksponowanych jest postać leżącego na ulicy szlachcica – tuż przed kroczącymi z powagą posłami Aleksandrem Linowskim (poseł ziemi krakowskiej) i Ignacym Wysogotą Zakrzewskim (poseł ziemi poznańskiej), którzy na swych barkach niosą Marszałka Sejmu Wielkiego – Stanisława Małachowskiego.

Leżący poseł to Jan Suchorzewski. Szarpie za rękę swojego sześcioletniego syna. Obok zaś leżą rozrzucone karty do gry. Postać jak najbardziej historyczna i na pewno negatywna.

Nader często zdarza się, że różni politycy – duzi i całkiem podrzędni powołując się na interes społeczny, stając się niejako trybunami ludowymi wykorzystują niewiedzę i pewną naiwność ludzi, którzy nie mają ani czasu, ani chęci, żeby zagłębić się w niuanse życia społecznego.

Tak i Jan Suchorzewski straszył despotyzmem i końcem wolności, równocześnie zastrzegł, że nie czytał projektu, bo rząd (sic!) za późno rozesłał pisma. A co mówił o projekcie Konstytucji?

“Jak mi o nim mówiono, wywraca wolność polską, utrzymywaną przez tyle wieków, kuje pęta pod pozorem obrony. Brzydzę się takimi sposobami, które do niewoli prowadzą. Chcę ojczyzny bronić dlatego, żem wolny, ale jeżeli będzie despotyzm, gardzę nią i oświadczam się nieprzyjacielem Polski, ratować jej przez włożenie kajdan na wolnych nie myślę”

Zaś wyśmiany przez brać poselską, wyszedł na środek sali ze swoim synkiem i począł krzyczeć:

“Zabiję własne dziecię, aby nie dożyło niewoli, którą ten proejekt krajowi gotuje.”

Scena nawiązywała do innej sprzed blisko dwudziestu lat. Ale gdy Reytan w akcie rozpaczy i protestu w czasie sejmu rozbiorowego darł szaty w obronie Rzeczypospolitej, Suchorzewski za pieniądze Rosji – chciał ją pogrzebać ostatecznie w imię własnych interesów.

Jak się wnet okazało figurował na liście posłów i senatorów, na których Rosjanie mogą liczyć w intrygach przeciw Rzeczypospolitej. Co udowodnił przystępując do konfederacji targowickiej i piastując tam funkcję konsyliarza (członka władzy wykonawczej konfederacji, prawej ręki marszałka konfederacji) konfederacji generalnej koronnej.

Na obrazie Jana Matejki widać przy Janie Suchorzewskim leżące na ulicy karty. To odniesienie do tego, w jaki sposób Rosjanie opłacali posła – po prostu pozwalali mu wygrywać w karty.

W czasie powstania kościuszkowskiego Sąd Najwyższy Kryminalny wydał na Suchorzewskiego wyrok kary śmierci przez powieszenie, ale ponieważ obwiniony nie był zainteresowany stawieniem się przed sądem, wyrok wykonano jedynie w sposób symboliczny: na jego wizerunku. Sam Suchorzewski żył jeszcze kilkanaście lat, Jak wiele niezbyt pozytywnych postaci w naszej historii mógł spokojnie wydawać swoje srebrniki.