Małe i średnie miasta
Wielu pewnie wpadła w ucho piosenka o średnich miastach w wykonaniu Grzegorza Turnaua. Utwór jednak napisał i wykonał jako pierwszy Jeremi Przybora (Średnie miasta). Nostalgiczny utwór jako żywo traktuje o miejscowościach takich, jak nasza Złotoryja.
W Polsce jest prawie 970 miast. Tych dużych i tych całkiem małych. Żyje w nich około 22,5 mln. ludzi, czyli 60% populacji kraju.
Zdecydowana większość miast to te do 20 tys. mieszkańców. W naszej kategorii wagowej (w przedziale od 10 do 20 tys. mieszkańców) jest 177 miejscowości.
Wielkość miasta | liczba miast | populacja |
mniej niż 5 000 | 390 | 1 088 633 |
5 000 – 10 000 | 186 | 1 331 715 |
10 000 – 20 000 | 177 | 2 560 028 |
20 000 – 30 000 | 64 | 1 555 717 |
30 000 – 50 000 | 63 | 2 397 119 |
50 000 – 100 000 | 47 | 3 056 252 |
100 000 – 200 000 | 24 | 3 398 228 |
300 000 – 500 000 | 8 | 2 563 138 |
powyżej 500 000 | 5 | 4 539 096 |
Podsumowanie | 964 | 22 489 926 |
Średnie miasta,
są takie średnie miasta,
gdzie żaden dom
nad inne nie wyrasta.W średnich miastach
mężczyzna czy niewiasta
nie zwykli są sąsiadów swych przerastać.W średnich miastach
nie szarpiesz się, nie szastasz.Spokojem tchną
przedziwnym średnie miasta.Miejscowości tych nie jestem entuzjasta,
ale przyznam, jakiś urok jest w tych miastach
Wśród miast 302 to gminy miejskie, a 662 wchodzi w skład gmin miejsko-wiejskich.
Na koniec 2022 r. Złotoryja liczyła 14 337 mieszkańców. Miast o podobnej (+/- około 1000 mieszkańców) liczbie ludności jest w Polsce 33. Na dolnym Śląsku to: Trzebnica, Boguszów Gorce, Ząbkowice Śląskie, Strzegom, Jelcz-Laskowice.
Gołdap – miasto (4) | 13 283 |
Lipno (1) | 13 479 |
Siemiatycze (1) | 13 491 |
Skoczów – miasto (4) | 13 613 |
Trzebnica – miasto (4) | 13 674 |
Kępno – miasto (4) | 13 680 |
Staszów – miasto (4) | 13 758 |
Nowy Tomyśl – miasto (4) | 13 759 |
Ostrzeszów – miasto (4) | 13 776 |
Chełmża (1) | 13 827 |
Ustka (1) | 13 950 |
Kartuzy – miasto (4) | 13 960 |
Choszczno – miasto (4) | 14 064 |
Jędrzejów – miasto (4) | 14 308 |
Dęblin (1) | 14 330 |
Złotoryja (1) | 14 337 |
Boguszów-Gorce (1) | 14 349 |
Ząbkowice Śląskie – miasto (4) | 14 356 |
Brwinów – miasto (4) | 14 447 |
Radzyń Podlaski (1) | 14 452 |
Mosina – miasto (4) | 14 499 |
Limanowa (1) | 14 514 |
Łapy – miasto (4) | 14 570 |
Busko-Zdrój – miasto (4) | 14 588 |
Nisko – miasto (4) | 14 606 |
Lidzbark Warmiński (1) | 14 614 |
Świdwin (1) | 14 635 |
Przeworsk (1) | 14 652 |
Radzymin – miasto (4) | 14 668 |
Strzegom – miasto (4) | 15 086 |
Jelcz-Laskowice – miasto (4) | 15 109 |
Grodzisk Wielkopolski – miasto (4) | 15 141 |
Ożarów Mazowiecki – miasto (4) | 15 157 |
Solec Kujawski – miasto (4) | 15 343 |
Małe i średnie miasta mają wiele cech wspólnych, ale jeszcze więcej je różni. Mogą mieć podobny stopień zurbanizowania, ale zupełnie inną strukturę własnościową. Mogą z lotu ptaka być bliźniakami, a jedno z nich jest wykluczone komunikacyjnie. Mogą być dalej, lub bliżej dużego ośrodka miejskiego. Itd.
Jak więc w tej różnorodności znaleźć takie, które nadają się do przeprowadzenia analizy porównawczej? Można szukać w całej Polsce, można ograniczyć się do Dolnego Śląska i na drugi plan przesunąć np. porównywalną liczbę mieszkańców na rzecz sąsiedztwa. Dlatego często z naszym Miastem zestawiam Jawor, Chojnów, Kamienną Górę, Lubań. Czasem dodaję Świebodzice, Nową Rudę, Zgorzelec. Rezygnuję natomiast z Boguszowa Gorce, który ma zupełnie inną specyfikę.
Taka już jest natura ludzka, że lubimy porównania. Kto lepszy, kto gorszy, jak wypadamy na tle innych? Chciałbym w kolejnych odsłonach pokazać nasze miasta w różnych kategoriach na tle innych, wybranych gmin miejskich: 6 z Dolnego Śląska: Bolesławca, Jawora, Kamiennej Góry, Nowej Rudy, Chojnowa, Lubania i 5 z innych rejonów Polski: Rypina, Radzynia Podlaskiego, Przeworska, Lidzbarka Warmińskiego, Świdwina.
Na początek więc porównajmy, jak pomiędzy 1995 r. i 2022 r. wyglądała demografia tych wybranych miast. O ile zmalała, bo we wszystkich zmalała, populacja tych ośrodków?
W zestawieniu tym uwagę zwraca Rypin – miasto w woj. kujawsko-pomorskim, stolica powiatu rypińskiego. Co wpłynęło na to, że w latach 1995 – 2022 r. Rypinie ubyło “tylko” 7,5% mieszkańców, a w Złotoryi 18,4%?
Miejscowość wzmiankowana już w XI w. Cały czas było to polskie miasto. W czasie zaborów najpierw objęte zaborem pruskim, po traktacie wersalskim weszło w skład Królestwa Polskiego…
Głębszej jednak analizie podobieństw i różnic między tymi dwoma miejscowościami poświęcę osobny artykuł i może być ciekawie.
Average Rating